Doodsoorzaken

In de voorspelling van het CBS zal het aantal mensen dat landelijk overlijdt als gevolg van dementie met 150 procent stijgen van bijna 17.000 in 2018 tot ruim 42.000 in 2040 [4]. Dementie is een syndroom dat veroorzaakt kan worden door verschillende aandoeningen, zoals de ziekte van Alzheimer. Deze komen vooral op oudere leeftijd voor. Ruim 8 procent van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie. Dit percentage stijgt naar 40% bij mensen boven de 90 jaar. De stijgende levensverwachting verklaart voor een groot gedeelte de toename in sterfte aan dementie. Maar ook de relatieve daling in andere aandoeningen zoals hart- en vaatziekten draagt hieraan bij. Steeds meer mensen overleven deze ziekten en overlijden in plaats daarvan aan dementie.

Tabel 3
Prognose aantal sterfgevallen per aandoening

Ook regionaal is er een grote stijging te verwachten van het aantal mensen wat gediagnosticeerd zal worden met dementie [5]. Een groot percentage zal ook sterven aan deze aandoening.

Tabel 4
Prognose aantal inwoners met dementie in regio Zaanstreek-Waterland en Nederland 2020-2050

Deze ontwikkeling zal voor een hoge ziektelast zorgen. Ziektelast is een maat om de impact die een ziekte of aandoening heeft op het leven van mensen op populatieniveau te meten. Door problemen met geheugen, spraak, en het uitvoeren van dagelijks activiteiten nemen het aantal gezonde jaren drastisch af.. Naast de impact op de samenleving zorgt dementie ook voor aanzienlijke druk op de gezondheidszorg. In 2015 bedroegen de zorguitgaven voor dementie zo’n 5 miljard euro. Niet alleen de zorg komt meer onder druk te staan. Doordat ouderen langer thuis blijven wonen, wordt er ook vaker beroep gedaan op familieleden, buren en omgeving’. Eén op de zes mantelzorgers geeft al aan zeer overbelast te zijn, waardoor meer uitval  te verwachten is [9]. Dementie zal de komende jaren steeds meer alle lagen van de bevolking raken.

Sinds 2011 hebben gemeenten de wettelijke taak gekregen om prenatale voorlichting aan aanstaande ouders te geven. Prenatale voorlichting bestaat uit voorlichting over de zwangerschap, bevalling en de periode daarna. Gemeenten zijn hier zelf verantwoordelijk voor.

Een belangrijk onderdeel van prenatale voorlichting bestaat uit scholing over risicofactoren voor perinatale sterfte. Dit is het aantal doodgeborenen na een zwangerschapsduur van 22 weken of meer en het aantal sterftegevallen in de eerste 7 dagen na de geboorte. Risicofactoren voor vroeggeboorte en babysterfte zijn bijvoorbeeld leefstijl van de aanstaande ouders, laaggeletterdheid, taalachterstand, armoede, obesitas en een niet-westerse herkomst van de moeder.

Een aantal veranderingen in de zorg heeft bijgedragen aan een daling van de perinatale sterfte. Voorbeelden zijn de invoering van de 20-wekenecho, ander ivf-beleid waardoor minder meerlingzwangerschappen voorkomen, betere zorg voor kwetsbare zwangere vrouwen en betere behandeling van extreem vroeggeboren kinderen [6].

In 2020 stierven in Nederland 1.273 (7,7 per 1.000) kinderen vóór, tijdens of in de eerste 28 dagen na de geboorte, na een zwangerschapsduur van 22 weken of meer [7]. Als we alleen de sterfte in de eerste 7 dagen na de geboorte meetellen, bedraagt de perinatale sterfte 7,3 per 1.000 (1.202 kinderen).
De regionale cijfers zijn alleen beschikbaar voor de jaren 2013-2020 (tabel 5) [8]. Omdat het om kleine aantallen gaat, fluctueren de cijfers nogal. Als het cijfer in een jaar veel hoger of lager is dan gemiddeld, is de kans dan ook groot dat dit op toeval berust.

Tabel 5
Aantal perinatale sterftegevallen per 1000 geboorten

Meer informatie?

Neem contact met ons op voor meer informatie over dit onderwerp.