Levensverwachting – toegankelijke tekst

In 2020 daalde de levensverwachting voor het eerst in lange tijd, als gevolg van de COVID-19-uitbraak. Deze daling is iets groter voor mannen dan voor vrouwen. Wat zijn de verschillen per regio?

Verschillen in levensverwachting mannen en vrouwen

De levensverwachting laat voor mannen en vrouwen van een bepaalde leeftijd zien hoe lang zij naar verwachting (nog) zullen leven. In 2020 is de gemiddelde levensverwachting 81,4 jaar.
De levensverwachting verschilt sterk tussen mannen en vrouwen, bron 1.Voor mannen is deze in de periode 1950-2019 gestegen van 70,3 jaar naar 80,5 jaar. Met name tussen 2002 en 2010 steeg de levensverwachting voor mannen flink. Voor vrouwen is de levensverwachting in de periode 1950-2019 toegenomen van 72,6 jaar naar 83,6 jaar. Met name tussen 2002 en 2014 nam de levensverwachting sterk toe.

De stijging van de levensverwachting vanaf het begin van de 21^ste eeuw is vooral te verklaren door een daling van hart- en vaatziekten. Door COVID-19 is de resterende levensverwachting voor 65-jarigen in 2020 gedaald, bron 2. Hadden 65-plussers in 2019 nog 20,5 jaar te leven, in 2020 daalde dit naar 19,9 jaar, bron 3. Deze daling is het grootst voor mannen: van 19,2 jaar in 2019 naar 18,5 jaar in 2020. Voor vrouwen daalde de resterende levensverwachting van 21,7 jaar naar 21,1 jaar.

Levensverwachting op 65 jaar tussen 1950 en 2020

1950

Mannen: 14,4 jaar
Vrouwen: 14,9 jaar
Totaal: 14,7 jaar

1960

Mannen: 14,5 jaar
Vrouwen: 16,1 jaar
Totaal: 15,3 jaar

1970

Mannen: 13,9 jaar
Vrouwen: 16,9 jaar
Totaal: 15,4 jaar

1980

Mannen: 14,3 jaar
Vrouwen: 18,8 jaar
Totaal: 16,7 jaar

1990

Mannen: 14,7 jaar
Vrouwen: 19,4 jaar
Totaal: 17,3 jaar

2000

Mannen: 15,7 jaar
Vrouwen: 19,6 jaar
Totaal: 17,8 jaar

2010

Mannen: 17,9 jaar
Vrouwen: 21,2 jaar
Totaal: 19,7 jaar

2020

Mannen 18,5 jaar
Vrouwen: 21,1 jaar
Totaal: 19,9 jaar

Ook opleidingsniveau speelt nog steeds in een rol. Inwoners die tussen 2017 en 2020 zijn geboren en een hoog onderwijsniveau (hbo+) behalen, leven gemiddeld 4,4 jaar langer dan mannen en vrouwen die een laag onderwijsniveau behalen (lagere school), bron 4. De levensverwachting in goede gezondheid (gezonde levensverwachting) verschilt zelfs 14,3 jaar tussen hoog- en laagopgeleiden. Deze verschillen zijn de afgelopen vier jaar wel afgenomen.

Levensverwachting in de regio Zaanstreek-Waterland

De huidige levensverwachting voor een Zaanstreek-Waterlander is 82,2 jaar. Dit is 0,8 jaar langer dan voor de gemiddelde Nederlander, bron 5 en 6.

Levensverwachting per gemeente in Zaanstreek-Waterland tussen 2016 en 2019

Beemster: 84,5 jaar
Edam-Volendam: 82,4 jaar
Landsmeer: 83 jaar
Oostzaan: 84,6 jaar
Purmerend: 81,8 jaar
Waterland: 84,5 jaar
Wormerland: 83,8 jaar
Zaanstad: 81,5 jaar
Regio Zaanstreek-Waterland: 82,2 jaar
Nederland: 81,4 jaar

Mensen op het platteland worden ouder dan mensen in de stad. Dit zien we ook landelijk terug. De levensverwachting tussen de gemeenten verschilt van 81 jaar in Purmerend en Zaanstad tot 84 jaar in Beemster, Oostzaan en Waterland . De invloed van COVID-19 op de levensverwachting van de inwoners in Zaanstreek-Waterland is nog niet bekend.

Sociaaleconomische status verklaart een deel van deze verschillen, naast vele andere factoren. Bevolkingskrimp heeft bijvoorbeeld een negatief effect op de gezondheid van de regio, omdat de meest gezonde mensen uit de regio wegtrekken. Verder is de bevolkingssamenstelling van belang. Zo gaat een hoog percentage gehuwden samen met een hogere levensverwachting. In grote steden, zoals Purmerend en Zaanstad waar de levensverwachting lager is, is het percentage gehuwden lager dan gemiddeld en is de arbeidsparticipatie lager, bron 7, 8 en 9.

Levensverwachting voor mannen en vrouwen in de regio Zaanstreek-Waterland van 1995-1999 tot 2016-2019

Tussen 1995 en 1999

Mannen in de regio Zaanstreek-Waterland: 75 jaar
Mannen in Nederland: 75 jaar
Vrouwen in de regio Zaanstreek-Waterland: 80,5 jaar
Vrouwen in Nederland: 80,3 jaar

Tussen 2001 en 2004

Mannen in de regio Zaanstreek-Waterland: 77 jaar
Mannen in Nederland: 76,2 jaar
Vrouwen in de regio Zaanstreek-Waterland: 81,3 jaar
Vrouwen in Nederland: 80,9 jaar

Tussen 2005 en 2008

Mannen in de regio Zaanstreek-Waterland: 78,3 jaar
Mannen in Nederland: 77,8 jaar
Vrouwen in de regio Zaanstreek-Waterland: 82,5 jaar
Vrouwen in Nederland: 82 jaar

Tussen 2011 en 2014

Mannen in de regio Zaanstreek-Waterland: 80 jaar
Mannen in Nederland: 79,4 jaar
Vrouwen in de regio Zaanstreek-Waterland: 83,3 jaar
Vrouwen in Nederland: 83 jaar

Tussen 2016 en 2019

Mannen in de regio Zaanstreek-Waterland: 80,5 jaar
Mannen in Nederland: 80,2 jaar
Vrouwen in de regio Zaanstreek-Waterland: 83,7 jaar
Vrouwen in Nederland: 83,4 jaar

Levensverwachting in de regio verschilt met de rest van Nederland

De gezonde levensverwachting is het gemiddeld aantal jaren dat mensen naar verwachting in goede gezondheid leven. In figuur 4 is te zien dat de gezonde levensverwachting in Zaanstreek-Waterland ten opzichte van Nederland iets ongunstiger is. Dit geldt zowel voor mensen die een goede gezondheid ervaren, als mensen zonder lichamelijke beperkingen, bron 10.

Cijfers levensverwachting in de regio Zaanstreek-Waterland en in Nederland in 2016

Levensverwachting bij de geboorte in 2016:

Regio Zaanstreek-Waterland: 82,1 jaar
Nederland: 81,5 jaar

Levensverwachting in goed ervaren gezondheid in 2016:

Regio Zaanstreek-Waterland: 62,7 jaar
Nederland: 64,1 jaar

Levensverwachting zonder lichamelijke beperkingen in 2016:

Regio Zaanstreek-Waterland: 69,9 jaar
Nederland: 71,4 jaar

Meer informatie?

Neem contact met ons op voor meer informatie over dit onderwerp.