Gamen. Zegen of zorg?

Gamen kan een waardevolle vrijetijdsbesteding zijn voor jongeren. Het ontspant, heeft positieve effecten op onder andere de hand-oog-coördinatie, stimuleert creativiteit en kan zelfs vriendschappen opleveren. Maar gamegedrag kan ook problematisch worden of zelfs tot verslaving leiden.

Als gamen iemands leven beheerst, heeft dat effect op het leven thuis, school, het werk of bij sociale contacten. Daarnaast wijst onderzoek uit dat problematisch gamen samengaat met psychische gezondheidsproblemen (vooral suïcidale gedachten en gedragsproblemen) en sedentair gedrag (weinig bewegen, veel zitten). Brijder verslavingszorg krijgt steeds meer vragen over gamen en ook preventiegesprekken en behandelingen voor gameverslaving nemen in aantal toe. Scholen voor voortgezet onderwijs in de regio Zaanstreek-Waterland willen graag informatie, ondersteuning en preventieve interventies op het gebied van gamen. De GGD heeft dan ook een aanbod samengesteld.

Met name jongeren gamen
Gamen komt in verschillende leeftijdsgroepen voor. De omvang van problematisch gamen onder adolescenten (hierna jongeren) groter is in vergelijking met de algemene populatie. Dit blijkt ook wel uit de gemiddelde leeftijd van cliënten bij Brijder: 20 jaar. Het Trimbos-instituut beveelt dan ook aan om preventie voornamelijk op jongeren te richten. De adolescentie is een belangrijke periode voor de sociale ontwikkeling en ook de oorsprong van verslavingen onder volwassenen ligt vaak in de adolescentie. Vandaar dat de GGD zich op problematisch gamen bij jongeren (12-19 jaar) richt.

Problematisch gamen in de regio vergelijkbaar met landelijk
In Nederland loopt 5% van de middelbare scholieren (klas 2 en 4) het risico gameverslaafd te worden. Het zijn vooral de jongens (7%), nauwelijks meisjes (<1%). Dit zijn de cijfers van 2015. In de regio Zaanstreek-Waterland was het in 2013-2014 ook 5%.

Signalen van problematisch gamen
Veel tijd kwijt zijn aan gamen is een kenmerk van problematisch gamegedrag. Maar veel, lang of vaak gamen leidt niet altijd tot problemen. De hoeveelheid tijd dat iemand gamet zegt niets over een eventuele gameverslaving. Andere signalen zijn belangrijker. Bij Brijder vindt u meer informatie over deze signalen.

Belangrijke (signalerende) rol voor ouders en school
Ouders en professionals in de omgeving van jongeren, zoals docenten en de Jeugdgezondheidszorg, hebben een belangrijke rol in het signaleren van problematisch gamen. Zij zien sneller of gamegedrag problematisch is dan jongeren zelf.  Er leven wel nog veel vragen over gamen, blijkt. Het is daarom zaak deze groep goed te informeren zodat zij zich voldoende toegerust voelen om probleemgedrag te signaleren, bespreekbaar te maken en eventuele gedragsverandering te stimuleren of hulp in te schakelen.

Problematisch gamen is een nieuw probleem dat steeds vaker voorkomt, met name bij jongens in de adolescentie. Preventieve interventies kunnen daarom het beste op hen en hun omgeving gericht zijn.

Preventie gericht op problematisch gamen kan zich daarom het beste richten op de doelgroep ouders en professionals die werken met jongeren en hen voorzien van informatie over games, gamen en (het terugdringen van) problematisch gamen.

GGD Zaanstreek-Waterland heeft voor deze doelgroepen een aanbod ontwikkeld. Zo is er bijvoorbeeld voor de professionals in de Jeugdgezondheidszorg een werkinstructie met nieuwe richtlijnen en adviezen geschreven.
Voor het voortgezet onderwijs is een aanbod samengesteld voor leerlingen, leerkrachten en ouders. Dit aanbod bestaat uit een theatervoorstelling voor de leerlingen, deskundigheidsbevordering voor de leerkrachten en een informatiebijeenkomst voor ouders.
De GGD werkt hierbij samen met Brijder Jeugd en DNL theatergroep.

De GGD kan de gemeenten adviseren hoe zij dit aanbod kunnen inzetten of welke mogelijkheden tot andere interventies er zijn.

Bronnen