De regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning, of kort gezegd rVTV, is een website waar u een bundeling vindt van informatie uit met name de Gezondheidsmonitor 0-100 jaar. Het gaat om geïntegreerde informatie over verschillende gezondheidsgerelateerde onderwerpen en doelgroepen.

De rVTV maakt de vele beschikbare gegevens toegankelijker. Het is een momentopname op basis waarvan u prioriteiten kunt stellen voor onder meer het gezondheidsbeleid in uw gemeente. Naast inhoudelijke informatie vindt u hier adviezen voor de uitvoering van het gezondheidsbeleid.

Uw vragen over informatie op deze website kunt u stellen via het contactformulier.

Waarom deze regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning?
De Wet publieke gezondheid (Wpg) schrijft een regionale VTV voor. De VTV is onderdeel van de Preventiecyclus, die ook deel uitmaakt van de Wpg. In 2011 verscheen de eerste VTV (gezondheidsprofiel genoemd) voor de regio Zaanstreek-Waterland.

Preventiecyclus: de regionale VTV Zaanstreek-Waterland 2011-2016

Eens in de vier jaar stelt het ministerie van VWS, op basis van de Volksgezondheid Toekomst Verkenning van het RIVM, de landelijke beleidsprioriteiten vast. Deze landelijke prioriteiten en de lokale gezondheidsgegevens (uit de rVTV) vormen de basis voor het lokale gezondheidsbeleid dat gemeenten ontwikkelen. De informatie op deze website levert input voor de nieuwe lokale nota’s gezondheid voor de periode van 2018-2022. Gezondheid heeft natuurlijk raakvlakken met andere gemeentelijke beleidsterreinen zoals jeugd, Wmo, onderwijs, sport en milieu. Daarom komen in deze verkenning ook onderwerpen aan bod als participatie, mantelzorg en sociaaleconomische gezondheidsverschillen.

Gemeenten verantwoordelijk voor uitvoering publieke gezondheidszorg
De gemeenten zijn op basis van de Wpg verantwoordelijk voor de uitvoering van de publieke gezondheidszorg. De vrijheid die de gemeente binnen de Wpg heeft om beleid te bepalen, verschilt per taak. Op het gebied van jeugdgezondheidszorg (basispakket JGZ) en infectieziektebestrijding zijn de taken van de gemeente duidelijk omschreven en laat de Wpg weinig ruimte voor eigen beleid. Op het gebied van de algemene bevorderingstaken (vooral gezondheidsbevordering) en de ouderengezondheidszorg heeft de gemeente meer vrijheid.

Wettelijke grenzen van de publieke gezondheidszorg
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Zorgverzekeringswet (Zvw) geven de grenzen aan van de publieke gezondheidszorg. De Wmo valt onder verantwoordelijkheid van gemeenten en is voornamelijk gericht op het participeren van alle burgers in de samenleving. De Zvw is gericht op curatie. De zorgverzekeraar voert deze wet uit. Zowel de Wmo als de Zvw hebben raakvlakken met preventie.

De nieuwe kijk op gezondheid

De ontwikkelingen in het sociale domein raken de gezondheid en het welzijn van burgers. Nederland is volop bezig met een heroriëntatie op gezondheid, zorg en ondersteuning. Rode draad is de omslag van denken in termen van ‘ziekte, zorg en afhankelijkheid’ naar ‘gezondheid, preventie en eigen kracht’. De rol van mensen zelf, zorgverleners, verzekeraars en de overheid verandert. Dit heeft consequenties voor de organisatie van de publieke gezondheidszorg.

Gemeenten kunnen dwarsverbanden leggen tussen maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg en het domein van werk en inkomen. Ook de verbinding met preventie en gezondheid hoort hierbij. Participatie is een sleutelbegrip, vanuit de redenering: gezondheid beïnvloedt de mogelijkheid tot (een mate van) participatie. Omgekeerd draagt participeren eraan bij dat mensen zich gezond voelen.

Maatschappelijke effecten van gezondheid: gezondheid als middel
Binnen de directe omgeving waar mensen wonen, werken, recreëren en naar school gaan zijn de nodige aanknopingspunten om aan gezondheid te werken.
De nieuwe nota’s gezondheid die de gemeenten eind 2017 moeten vaststellen, bieden de kans een link te leggen tussen gezondheid en participatie. Het streven naar maatschappelijke effecten van gezondheid staat centraal.

Positieve Gezondheid: het vermogen tot aanpassingen en eigen regie
Gezondheid is meer dan de afwezigheid van ziekte. Zo zijn veel mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking prima in staat mee te doen in de samenleving en beoordelen zij zelf hun gezondheid als goed. Daarom is het tijd voor een nieuwe definitie van gezondheid: ‘Gezondheid is het vermogen je aan te passen en je eigen regie te voeren in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen in het leven’. (Machteld Huber e.a., 2011)

Positieve Gezondheid slaat een brug tussen publieke gezondheid en doelstellingen in het sociale domein. Voor de publieke gezondheid betekent dit: burgers ondersteunen in het (zoveel) mogelijk voeren van de eigen regie. Hiervoor zet de GGD (bij voorkeur) evidence based projecten en interventies in. Effecten hiervan zijn naast een betere gezondheid bijvoorbeeld meer zelfredzaamheid en sociale cohesie.