Bevolking
Lees hier de digitaal toegankelijke tekst
GGD Zaanstreek-Waterland monitort de bevolkingsdichtheid, -groei en -samenstelling op onder andere leeftijd, migratieachtergrond en huishoudsamenstelling. Dit geeft een goed beeld van de (verwachte) zorgvraag in de regio.
Bevolkingsdichtheid en bevolkingsgroei
Grote regionale verschillen in bevolkingsdichtheid en bevolkingsgroei
Op 1 januari 2020 woonden er 339.182 mensen in de regio Zaanstreek-Waterland (zie tabel 1). De dichtheid van de bevolking varieerde sterk: van 142 inwoners per km2 in Beemster* tot 3.509 inwoners per km2 in Purmerend. De meeste gemeenten verwachten dat hun bevolking gaat groeien. Beemster verwacht de grootste toename van inwoners: zo’n 32,5% in 2050. Alleen Edam-Volendam verwacht tegen die tijd een afname te zien ten opzichte van nu: – 0,9% [2].
Bevolkingsaantallen in de regio
Tabel 1
Bevolkingsaantal, bevolkingsdichtheid en bevolkingsprognose op 1 januari 2020
| Gemeente | Inwonersaantallen | Bevolkingsdichtheid 2020 | Verwachte bevolkingsgroei 2050 % |
|---|---|---|---|
| Beemster | 10.022 | 142 | 32,5 |
| Edam-Volendam | 36.197 | 666 | -0,9 |
| Landsmeer | 11.491 | 510 | 2,9 |
| Oostzaan | 9.735 | 845 | 9,7 |
| Purmerend | 81.249 | 3.509 | 11,7 |
| Waterland | 17.424 | 334 | 8,0 |
| Wormerland | 16.270 | 422 | 1,5 |
| Zaanstad | 156.794 | 2.123 | 11,1 |
| Totaal | 339.182 |
*Beemster is per 1 januari 2022 samengevoegd met gemeente Purmerend.
Leeftijd
Het aantal 65-plussers neemt al jaren toe. In 2020 was ruim 19% van de Nederlanders 65 jaar of ouder. Ook het aantal 80-plussers neemt toe. Een oudere bevolking heeft meer gezondheidsproblemen. Daarmee neemt de vraag naar voorzieningen en zorg toe. Waar in 2018 de totale uitgaven aan ouderenzorg in Nederland 19 miljard bedroegen, stijgen deze in 2040 naar verwachting tot ruim 43 miljard. Dit legt direct een grotere druk op werkenden die de groep AOW’ers onderhouden [1].
Grote verschillen in aantal 65-plussers per gemeente in de regio Zaanstreek-Waterland
In de regio Zaanstreek-Waterland zijn de verschillen in percentage 65-plussers per gemeente groot. Zo ging het in Waterland om bijna 25%, tegenover zo’n 18% in Zaanstad (zie tabel 2). Op 1 januari 2020 was ongeveer 5% van de bevolking van Zaanstreek-Waterland 80 jaar of ouder. [2].
Meerderheid van de inwoners van de regio Zaanstreek-Waterland tussen de 20 en 65 jaar
Ongeveer 57% van de bevolking in de regio Zaanstreek-Waterland is tussen de 20 en 65 jaar oud (tabel 2). Dit percentage is het hoogst in Purmerend (59,2%) en Zaanstad (59,3%) en het laagst in gemeente Waterland (53,7%). De demografische druk verschilt sterk per gemeente; in Zaanstad is deze het laagst (68,6) en in Waterland het hoogst (86,4).
Tabel 2
Leeftijdsopbouw en demografische druk op 1 januari 2020
| Gemeente | Tot 20 jaar % | 20- 65 jaar % | 65 jaar en ouder % | demografische druk |
|---|---|---|---|---|
| Beemster | 23,0 | 56,8 | 20,0 | 75,9 |
| Edam-Volendam | 22,5 | 56,3 | 21,2 | 77,5 |
| Landsmeer | 22,9 | 55,3 | 21,8 | 80,7 |
| Oostzaan | 22,1 | 57,2 | 20,6 | 74,6 |
| Purmerend | 20,8 | 59,2 | 20,1 | 68,7 |
| Waterland | 21,7 | 53,7 | 24,6 | 86,4 |
| Wormerland | 20,8 | 55,7 | 23,5 | 79,4 |
| Zaanstad | 22,3 | 59,3 | 18,4 | 68,6 |
| Nederland | 21,7 | 58,9 | 19,2 | 70,0 |
Meer jongeren dan ouderen in Zaanstreek-Waterland
Over het algemeen is de leeftijdsopbouw in de regio Zaanstreek-Waterland vergelijkbaar met het gemiddelde van Nederland (zie figuur 1). Beemster heeft relatief gezien de meeste jongeren: 23% van de inwoners is jonger dan 20 jaar. In bijna alle gemeenten wonen meer jongeren tot 20 jaar dan 65-plussers. Alleen in de gemeenten Waterland en Wormerland wonen meer ouderen dan jongeren [2].
Migratieachtergrond
Zaanstad en Purmerend hebben de meeste inwoners met een migratieachtergrond
In de regio Zaanstreek-Waterland wonen in vergelijking met Nederland meer mensen met een niet-westerse migratieachtergrond: 17% tegenover 14 % (zie figuur 2). In Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Waterland en Wormerland wonen relatief weinig mensen met een migratieachtergrond. In de gemeenten Purmerend en Zaanstad wonen juist relatief veel mensen met een migratieachtergrond [2]. De grootste groep mensen met een niet-westerse migratieachtergrond in Zaanstad is afkomstig uit Turkije (zie figuur 3). In Purmerend komt de grootste groep mensen met een niet-westerse migratieachtergrond uit Suriname (zie figuur 4).
Samenstelling huishoudens
Nederland telt steeds meer eenpersoonshuishoudens en kleinere huishoudens. Omdat iemand in een eenpersoonshuishouden alle huishoudelijke taken verzorgt, blijft er minder tijd over voor mantelzorg. Daardoor zijn er minder mantelzorgers en neemt de zorgvraag toe. Ook zal iemand zonder partner of huisgenoten eerder een beroep doen op professionele zorgaanbieders.
Minder eenpersoonshuishoudens dan gemiddeld in Nederland
Op 1 januari 2020 was 39% van de huishoudens in Nederland een eenpersoonshuishouden (zie figuur 5). In de regio Zaanstreek-Waterland was dat percentage lager, namelijk 36%. Purmerend en Zaanstad hebben relatief de meeste eenpersoonshuishoudens van de regio. Het percentage huishoudens met kinderen in Zaanstreek-Waterland is aanzienlijk hoger dan gemiddeld in Nederland: 37% tegenover 33%. In Oostzaan wonen relatief gezien de meeste huishoudens met kinderen (42%) [2].
40% van de inwoners van de regio Zaanstreek-Waterland is gehuwd
In Zaanstreek-Waterland is 40% van de totale bevolking gehuwd en 47% ongehuwd (zie figuur 6). Dit komt overeen met de cijfers voor Nederland (39% gehuwd, 49% ongehuwd). In Edam-Volendam woont het grootste aantal gehuwde personen (zie figuur 7). Zowel in heel Nederland als in de regio Zaanstreek-Waterland is 8% van de inwoners gescheiden. Purmerend en Zaanstad hebben relatief de meest gescheiden inwoners, namelijk 9% [2].
